An toàn sinh học trong nuôi trồng thủy sản – Phần 1: Những cân nhắc quốc tế

Đây là lần đầu tiên, đồng loạt ba bài báo tập trung vào an toàn sinh học trong nuôi trồng thủy sản. Thay vì hướng dẫn, mục đích của bài viết này là để cung cấp thông tin cơ bản cho cộng đồng nuôi trồng thủy sản về tầm quan trọng và tính phức tạp của an toàn sinh học thủy sản có liên quan đến người sản xuất và cơ quan chính phủ làm việc với nhau trong cùng đơn vị, viết bởi Leonardo Galli, Don Griffiths, Pikul Jiravanichpaisal, Nattawadee Wattanapongchart, Oranun Wongsrirattanakul và Andrew Shinn, Fish Vet Group.

An toàn sinh học, nhiệm vụ có vẻ giản đơn, có thể được định nghĩa là tập hợp các thủ tục để thực hiện nhằm ngăn chặn, kiểm soát và diệt trừ các bệnh truyền nhiễm trong cơ thể sinh vật. Đây là định nghĩa cơ bản ứng dụng cho nhiều ngành công nghiệp nông nghiệp. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của công nghệ mới, định nghĩa này đã được sửa đổi và thích nghi với hoàn cảnh khác nhau. Ví dụ, những đối tượng liên quan đến ức chế sinh học, sinh vật biến đổi gen và các thí nghiệm trên động vật.

Tuy nhiên, an toàn sinh học có thể được xem như một công cụ, một cơ chế phát triển để hỗ trợ và bảo vệ nền nông-công nghiệp. An toàn sinh học trong nuôi cá hồi đã tồn tại trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, ở ngành công nghiệp nuôi tôm, nó không phải là tất cả cho đến khi có sự bùng phát của Hội chứng virus Taura (TSV) ở châu Mỹ và hội chứng virus đốm trắng (WSSV) ở châu Á trong những năm 1990 đã nhấn mạnh về sự cần thiết phải thực hành an toàn sinh học một cách nghiêm ngặt.

Trong việc bảo vệ sức khỏe của bất kỳ quần thể thủy sản, chúng ta phải xem xét các mối đe dọa từ các tác nhân gây bệnh có thể biểu hiện rõ hoặc mới mẻ, đặc hữu hoặc kỳ lạ và tiếp xúc với chúng hoặc có thể được ngăn chặn hoặc giảm thiểu. Bảo vệ sức khỏe động vật thủy sản có thể được thực hiện thông qua việc sử dụng một loạt các hoạt động thể chất và vệ sinh, hệ thống thủy sản quốc gia và/hoặc trang trại.

Ngoài ra, còn có một yêu cầu song song nhằm đảm bảo việc quản lý dịch bệnh hoặc can thiệp thực tiễn được sử dụng để áp dụng một cách có đạo đức, bền vững và không có tác động bất lợi cho người nuôi, môi trường hoặc với người tiêu dùng sản phẩm cuối cùng. Trong khuôn khổ an toàn sinh học mạnh, một trong các điều kiện tiên quyết đòi hỏi chính sách chiến lược và tích hợp liên quan đến các bên liên quan ở các cấp độ khác nhau: trang trại, công nghiệp và chính phủ.

An toàn sinh học ở các cấp độ khác nhau       

An toàn sinh học nên được xem xét tổng thể. Ví như ngay cả khi một nhà sản xuất tôm có biện pháp quản lý tốt và một chương trình an toàn sinh học tại chỗ, điều này có thể không đủ để tránh ô nhiễm tại khu vực sản xuất. Nếu không có trại sản xuất giống an toàn sinh học cung cấp ấu trùng “sạch”, những rủi ro sau đó từ các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào hệ thống luôn ở mức cao. Cùng một nguyên tắc áp dụng cho một chương trình an toàn sinh học cấp quốc gia.

Hiện trạng vệ sinh của các nước láng giềng phải được xem xét tại thời điểm thiết lập thương mại quốc tế. Tất cả các xem xét từ các chương trình an toàn sinh học toàn diện nên có mức độ khác nhau về quy định: cấp quốc tế, cấp quốc gia và sản xuất.

Bài viết này sẽ tập trung vào an toàn sinh học ở cấp quốc tế trong khi an toàn sinh học ở hai cấp độ khác sẽ được giải quyết trong các vấn đề tiếp theo của Nuôi trồng thủy sản châu Á Thái Bình Dương.

An toàn sinh học ở cấp quốc tế

Quy định mức độ tập trung vào năng lực của quốc gia chính phủ và pháp luật giám sát chặt chẽ (nếu phù hợp) và thử nghiệm được tôn trọng. Các mục tiêu chính là phát triển một hệ thống để bảo vệ ngành công nghiệp đang được xem xét.

Bên cạnh đó, thiết lập các quy tắc và cơ chế thương mại giữa các quốc gia về sản xuất sản phẩm tương tự. Thực hiện giao dịch bằng pháp luật giữa các quốc gia sẽ giúp ngăn chặn việc nhập khẩu các lô hàng thủy sản bị ô nhiễm và giảm thiểu sự di chuyển xuyên biên giới bất hợp pháp của trữ lượng.

Bước đầu tiên là cho phép các nước nhập khẩu các sản phẩm thủy sản nhằm xác định tình trạng vệ sinh của riêng họ về các loài thủy sản. Một phần của điều này sẽ liên quan đến một chương trình kiểm tra quần thể hoang dã quốc gia và mối quan tâm về nuôi cấy tác nhân gây bệnh cụ thể. Tổ chức Thú y Thế giới, luật thủy sản, danh mục các bệnh phải khai báo cho từng loài thuỷ sản. Sau giám sát, một số quốc gia có thể chứng minh và tuyên bố rằng họ được tự do khỏi một tác nhân gây bệnh cụ thể.

Phân vùng và rào cản địa lý

Tuy nhiên, nếu một tác nhân gây bệnh được tìm thấy có mặt ở một quốc gia. Đây là điều rất quan trọng để xác định nơi chúng được tìm thấy và xem xét các khu vực thoát khỏi mầm bệnh. Nếu các khu vực được mô tả bởi rào cản địa lý, chúng có thể được coi là khu vực mà các nhóm động vật bên trong nó tạo thành một quần thể.

Trong tình huống khác, các ứng dụng thích hợp từ hoạt động quản lý có thể tạo ra một quần thể đó là thoát khỏi mầm bệnh. Những đặc điểm này là cơ sở quy hoạch và những cá thể đầu tiên khi các quần thể bị giới hạn bởi một rào cản địa lý tự nhiên hay nhân tạo và điều thứ hai khi các quần thể được hạn chế đến cơ sở có biện pháp quản lý đặc biệt tại chỗ.

Trong mỗi trường hợp, các cơ quan có thẩm quyền của mỗi nước có thẩm quyền chỉ định khu vực hoặc ngăn chặn dựa trên đánh giá giám sát sức khỏe của mỗi quần thể. Khi một khu vực hoặc một khoang được thiết lập, có thẩm quyền phải xác định hệ thống giám sát sử dụng để mô tả các nhóm quần thể, phương pháp xác định mỗi tiểu quần thể và các hệ thống truy xuất nguồn gốc tại chỗ để cho phép mỗi tiểu quần thể được theo dõi trở lại nguồn gốc về quan điểm của mình.

Khi khu vực và ngăn chặn được xác định, hiệp định thương mại sau đó có thể được thiết lập giữa các quốc gia. Tuy nhiên, khi nhập khẩu bất kỳ hàng hóa có nguy cơ kéo theo một tác nhân gây bệnh vào một quốc gia. Để giảm thiểu rủi ro, phân tích rủi ro nhập khẩu (IRA) có thể được sử dụng như một công cụ quyết định. Nói chung, IRA là một thủ tục dựa vào việc xác định rủi ro, đánh giá rủi ro, quản lý rủi ro và truyền thông nguy cơ. IRA có thể được sử dụng bởi các nước nhập khẩu áp đặt điều kiện nhập khẩu hoặc thậm chí từ chối nhập khẩu.

Huyền Thoại – Fish Vet Group’s Biosecurity – tepbac.com